Τις μεγάλες αποκλίσεις στο βαθμό συμμετοχής στα φορολογικά βάρη αποκαλύπτει η πρόσφατη έρευνα που εκπόνησε το IOBE για λογαριασμό του Οργανισμού διαΝΕΟσις.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στην έρευνα που πρόσφατα δόθηκε στη δημοσιότητα και παραθέτει η ηλεκτρονική έκδοση της Καθημερινής, το 2015 το 20% των Ελλήνων φορολογούμενων δήλωνε το 53% του συνολικού εισοδήματος και πλήρωσε το 80% των συνολικών φόρων εισοδήματος φυσικών προσώπων.
Αντιθέτως το υπόλοιπο 80% των φορολογούμενων (στο συγκεκριμένο έτος αντιστοιχεί σε άτομα με εισόδημα μέχρι €19.000) δήλωνε το 47% του συνολικού εισοδήματος και πλήρωσε το 20% των συνολικών φόρων εισοδήματος φυσικών προσώπων.
Aυτό που φαίνεται να καθιστά ένα μικρό κομμάτι φορολογουμένων «υποζύγιο» του υπόλοιπου τμήματος είναι «η στενότητα της φορολογικής βάσης στην Ελλάδα και η εκτεταμένη φοροδιαφυγή που ουσιαστικά «παραβιάζουν την αρχή της οριζόντιας ισότητας».
Με άλλα λόγια «άτομα με την ίδια φοροδοτική ικανότητα δεν φαίνεται να χαίρουν της ίδιας φορολογικής αντιμετώπισης, είτε λόγω διαφορετικών συντελεστών και εξαιρέσεων που ακόμα υπάρχουν στο νομοθετικό πλαίσιο, είτε λόγω εκτεταμένης φοροδιαφυγής».
Στην έκθεση σημειώνεται επίσης ότι «σε σύγκριση με το 2008, η κατανομή του εισοδήματος δεν άλλαξε σημαντικά κάτι που υποδηλώνει ότι ο περιορισμός των εισοδημάτων ήταν σχετικά ομοιόμορφος στο μεγαλύτερο εύρος εισοδημάτων.
Ωστόσο, οι αυξήσεις των συντελεστών, η κατάργηση του αφορολόγητου και ο περιορισμός των εκπτώσεων και άλλων απαλλαγών από τον φόρο εισοδήματος, επηρέασαν περισσότερους φορολογούμενους, οι οποίοι παλαιότερα δεν συνεισέφεραν στα έσοδα από τους φόρους εισοδήματος.
Ετσι το 2008, το 60% των φορολογούμενων δήλωνε το 25% του φορολογούμενου εισοδήματος και πλήρωνε το 1% των φόρων, ενώ το 80% των φορολογούμενων δήλωνε το 49% του εισοδήματος και πλήρωνε το 15% του φόρου εισοδήματος»
Κάθε χρόνο 2,5 φορολογικά νομοσχέδια
Στην έκθεση επισημαίνεται επίσης η πολυνομία που χαρακτηρίζει το ελληνικό φορολογικό σύστημα:
«Το σύστημα φορολογίας εισοδήματος στην Ελλάδα παραμένει πολύπλοκο και ασταθές, όπως προκύπτει από τις συνεχείς αλλαγές συντελεστών, και από το πλήθος των εκπτώσεων και φοροαπαλλαγών για διαφορετικές κατηγορίες φορολογουμένων.
Έτσι «την περίοδο 2002-2015 ψηφίστηκαν 36 αμιγώς φορολογικοί νόμοι (2,6 νόμοι ανά έτος), με μέσο όρο 78 άρθρα και 68 σελίδες ανά νόμο. Οι νομοθετικές παρεμβάσεις δεν περιορίστηκαν όμως στους αμιγώς φορολογικούς νόμους, καθώς ψηφίστηκαν επιπλέον περίπου 40, συναφείς με τη φορολογία, διατάξεις διάσπαρτες σε άλλους νόμους ανά έτος».